توزیع هوا چیست؟ انواع دریچه هوا

شرایط محیط زیست انسان و اهمیت توزیع هوا در تهویه مطبوع

شرایط محیط زیست انسان تاثیر مستقیمی بر چگونگی حالات روانی، وضعیت فیزیکی، نحوه انجام کار و بطورکلی تمامی شئون زندگی او دارد. از آنجایی‌که بخش عمده زندگی بشر امروزی در داخل ساختمان می‌گذرد، ایجاد شرایط مطلوب زیست محیطی در ساختمان، خواه محل کار باشد یا منزل و غیره، واجد اهمیت است که مهمترین بخش آن تهیه هوای مطبوع برای ساکنین ساختمان باتوجه به نوع فعالیت آن‌ها است.

در واقع منظور از طرح، محاسبه و نصب سیستم تهویه مطبوع، ایجاد هوای دلپذیر برای ساکنین باتوجه به نوع فعالیت آن‌ها در ساختمان می‌باشد و توزیع صحیح هوا در اتاق‌ها آخرین مرحله برای رسیدن به این هدف بوده که در ایجاد شرایط آسایش برای ساکنین نقش تعیین کننده‌ای خواهد داشت.

گروه صنعتی شاهرخی در این مقاله به تشریح اهمیت توزیع هوا در سیستم تهویه و انواع دریچه های تهویه می پردازد.

توزیع هوا چبیت؟

انتقال جریان هوای مشخص عموماً از طریق کانال به فضا یا از فضا(های) موردعمل را توزیع هوا گویند. در طول کانال ممکن است وسایلی به منظور تغییر شرایط هوا (به عنوان مثال پالایش، گرمایش، سرمایش، رطوبت زنی یا رطوبت زدایی و غیره) که به عنوان وسایل تغییردهنده شرایط هوا نامیده می‌شوند قرار داده شود که در اینجا به آنها پرداخته نمی‌شود.

توزیع هوا در اتاق ممکن است از طریق دریچه های سقفی یا دریچه های دیواری صورت گیرد. قبل از معرفی انواع دریچه های توزیع هوا، مختصری به اصول توزیع هوا پرداخته می‌شود.

پخش هوا در فضای مورد عمل توسط وسایل پخش کننده هوا که ترمینال هوا نامیده می‌شوند به گونه‌ای انجام می‌گیرد که شرایط از پیش مشخص شده، نظیر مقدار تعویض حجم هوا، فشار، پالایش، دما، رطوبت، سرعت هوا، و تراز صدا را در ناحیه‌ای معین در این فضا که آن را ناحیه عملکرد نامند، برآورده نماید. ترمینال‌های هوا مرز مشترک بین فضای مورد عمل و سیستم توزیع هوا می‌باشند.

خش هوا در فضای مورد عمل توسط وسایل پخش کننده هوا که ترمینال هوا نامیده می‌شوند به گونه‌ای انجام می‌گیرد که شرایط از پیش مشخص شده، نظیر مقدار تعویض حجم هوا، فشار، پالایش، دما، رطوبت، سرعت هوا، و تراز صدا را در ناحیه‌ای معین در این فضا که آن را ناحیه عملکرد نامند، برآورده نماید. ترمینال‌های هوا مرز مشترک بین فضای مورد عمل و سیستم توزیع هوا می‌باشند.

توزیع هوا دارای اصولی می‌باشد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دمای اتاق: توزیع هوا در اتاق باید به نحو متناسبی صورت گیرد تا تغییرات دما در قسمت‌های مختلف اتاق از حد مشخصی تجاوز نکند.

هوای اولیه و ثانویه: هوای اولیه عبارت است از مقدار هوایی که مستقیماٌ از دریچه وارد اتاق می‌شود و هوای ثانویه، حجمی از هوای اتاق است که توسط هوای اولیه جابجا شده، همراه آن در گردش هوا شرکت می‌کند.

سرعت جریان هوا در اتاق: بهترین سرعت حرکت هوا از نظر ساکنین اتاق ۵۰ فوت بر دقیقه است، مخصوصا موقعی که نشسته باشند. برای ساختمان‌هایی از قبیل فروشگاه‌ها و کارخانجات که در آنها افراد به آرامی در حال حرکت هستند، می‌توان این سرعت را تا ۱۵۰ فوت بر دقیقه افزایش داد. سرعت‌های بیشتر از حد مجاز در موقع برخورد هوا به صورت یا بدن ساکنین ایجاد ناراحتی می‌کنند.

طول پرتاب هوا: عبارتست از فاصله افقی که جریان هوا نسبت به دریچه ورود هوا به اتاق می‌پیماید. این فاصله، از محل دریچه ورود هوا تا نقطه‌ای که سرعت جریان هوا به حداقل معینی می‌رسد اندازه‌گیری می‌شود. این سرعت حداقل ۵۰ فوت بر دقیقه می‌باشد.

جهت جریان هوا: این مسئله نیز در ایجاد شرایط آسایش ساکنین دخالت دارد.

سرعت هوا در خروج از دریچه: این سرعت باید با توجه به حدمجاز صدا در اتاق تعیین شود. سرعت‌های پیشنهادی برای خروج هوا از دریچه در جدول زیر آمده است. لازم به توضیح است که این سرعت‌ها بر مبنای سطح مفید دریچه تعیین گردیده‌اند و سطح مفید دریچه عبارتست از حاصلضرب ابعاد دریچه منهای سطوح تیغه‌های دریچه.

از اجزای اصلی سیستم توزیع هوا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد و در صورت لزوم، این تعاریف با توجه به جهت جریان هوا در داخل کانال انتخاب می‌شود:

همسان کننده های جریان هوا

این اجزا به منظور یکنواخت کردن سرعت در سطح مقطع عبور جریان و یا کاهش مقدارنسبی اغتشاشات جریان و یا کاهش مقدار چرخش احتمالی جریان هوا به کار می‌روند.

متعادل کننده های جریان شامل:

• تیغه های جهت دهنده که در قسمت‌های خاص کانال برای کاهش اغتشاشات جریان به کار می‌روند.
• اجزا مستقیم کننده به صورت چهارگوش یا لانه زنبوری که به منظور حذف چرخش احتمالی جریان هوا به کار می‌روند.
• صفحات مشبک، توری ها یا اجزا نظیر که برای یکنواخت کردن توزیع سرعت با افزایش افت فشار به کار می‌روند.

دمپرها

این وسایل می‌توانند در داخل کانال‌های هوا یا همراه با ترمینال‌های هوا استفاده شوند که در اینصورت قادرند مقاومت هوای سیستم را تصحیح نموده و در نتیجه دبی هوای عبوری را تغییر دهند یا جریان هوا را کنترل نموده و علاوه بر آن در صورت لزوم جریان هوا را قطع نمایند.

دمپرها به عنوان یکی از اجزای اصلی سیستم توزیع هوا، نقش مهمی در کنترل جریان هوا و تنظیم دبی هوای عبوری دارند. آنها می‌توانند در داخل کانال‌های هوا یا همراه با ترمینال‌های هوا استفاده شوند و در صورت لزوم، مقاومت هوای سیستم را تصحیح نموده و در نتیجه دبی هوای عبوری را تغییر دهند یا جریان هوا را کنترل نموده و علاوه بر آن در صورت لزوم جریان هوا را قطع نمایند.

انواع دریچه های توزیع هوا

جهت توزیع بهتر هوا در اتاق یا فضای مورد تهویه، از دریچه توزیع استفاده می‌شود. دریچه توزیع هوا یکی از اجزای مهم سیستم تهویه مطبوع است که نقش مهمی در توزیع هوا در فضا دارد. در این مقاله، به انواع دریچه های توزیع هوا می‌پردازیم.

انواع دریچه های توزیع هوا عبارتند از:

۱– دریچه های دیواری:

دریچه دیواری دو طرفه

دریچه دیواری دو طرفه یکی از انواع دریچه های توزیع هوا است که در دیوار نصب می‌شود. این دریچه دارای دو طرفه است که می‌توان هوا را از دو طرف به فضا وارد کرد. این دریچه برای فضاهای بزرگ و کوچک مناسب است و می‌توان آن را در دیوارهای مختلف نصب کرد.

۲– دریچه های سقفی:

دریچه های سقفی چهارگوش و گرد

دریچه های سقفی چهارگوش و گرد یکی از انواع دریچه های توزیع هوا است که در سقف نصب می‌شود. این دریچه دارای چهارگوش یا گرد است که می‌توان هوا را از سقف به فضا وارد کرد. این دریچه برای فضاهای بزرگ و کوچک مناسب است و می‌توان آن را در سقف‌های مختلف نصب کرد.

دریچه اتاق عملی گرد و چهارگوش

دریچه اتاق عملی گرد و چهارگوش یکی از انواع دریچه های توزیع هوا است که در سقف نصب می‌شود. این دریچه دارای گرد یا چهارگوش است که می‌توان هوا را از سقف به فضا وارد کرد. این دریچه برای فضاهای بزرگ و کوچک مناسب است و می‌توان آن را در سقف‌های مختلف نصب کرد.

دریچه سقفی چهارگوش مخروطی

دریچه سقفی چهارگوش مخروطی یکی از انواع دریچه های توزیع هوا است که در سقف نصب می‌شود. این دریچه دارای چهارگوش مخروطی است که می‌توان هوا را از سقف به فضا وارد کرد. این دریچه برای فضاهای بزرگ و کوچک مناسب است و می‌توان آن را در سقف‌های مختلف نصب کرد.

دریچه سقفی کروی

دریچه سقفی کروی یکی از انواع دریچه های توزیع هوا است که در سقف نصب می‌شود.

دریچه دیواری دوطرفه

دریچه دیواری دوطرفه یکی از انواع دریچه های توزیع هوا است که در دیوار نصب می‌شود. این دریچه دارای دو ردیف پره قابل تنظیم است که می‌توان این پره‌ها را در هر زاویه‌ای حول محور مرکزی خود حرکت داد. پره‌های افقی و عمودی در هر زاویه‌ای می‌توانند حرکت نمایند.