پی آر پی یا پلاسمای غنی شده با پلاکت: مفاهیم، افکار اشتباه و واقعیت‌ها

پی آر پی، که مخفف “پلاسمای غنی شده با پلاکت” است، از خون غلیظ بدست می‌آید که از بیمار جمع‌آوری شده است. اما بسیاری از افراد اشتباهاً این روش را با روش کشت سلولی اشتباه می‌گیرند. در نتیجه، شایعه‌ای که این ماده ممکن است سرطان زا باشد، در میان مردم منتشر شده است. با این حال، برای تزریق پی آر پی، باید حتماً به مراکز تخصصی و معتبر پوست و مو مراجعه کرد و از تزریق آن توسط پزشکان عمومی به شدت پرهیز کرد. زیرا پزشکان عمومی مجوز لازم برای تزریق آن را ندارند. افرادی که سابقه سرطان دارند نیز باید از تزریق این ماده خودداری کنند.

پی آر پی یعنی پلاسمای غنی شده با پلاکت. پلاکت‌ها سلول‌هایی در خون هستند که وظایفی مانند بهبود و لخته شدن خون را دارند. PRP برای ترمیم و بهبود بافت‌های آسیب دیده مو و پوست استفاده می‌شود. فرآیند تزریق این ماده به این صورت است که ابتدا نمونه‌ای از خون بیمار گرفته می‌شود. سپس با استفاده از سانتریفیوژ، پلاکت‌ها از سایر اجزای خون جدا می‌شوند و به یک نقطه خاص تزریق می‌شوند تا رشد و ترمیم سلول‌های مو یا پوست تحریک شود. این روش بیشتر برای تقویت رشد موها و بهبود پوست بکار می‌رود، به ویژه در صورت.

وجود نوع‌های مختلفی از PRP نیز وجود دارد، از جمله:

PRP مو: این نوع از پی آر پی برای بازیابی و تقویت سلول‌های پوستی و تحریک فاکتورهای رشد استفاده می‌شود. با تزریق به منطقه‌ای خاص در سر، عملکرد فولیکول‌های مو تقویت می‌شود و می‌تواند در رشد دوباره موها، ترمیم مو پس از انجام کاشت، و تقویت تارهای مو و ریشه‌های مو موثر باشد.

یکی از روش‌های پیشرفته برای جوان‌سازی و مراقبت از پوست، PRP صورت است. در این روش، از پلاسمای حاوی پلاکت استفاده می‌شود که قادر به تحریک تولید کلاژن و الاستین در پوست است. این تزریق می‌تواند بازسازی و شادابی به چهره شما بخشیده و نشانه‌های پیری را کاهش دهد.

در این روش، تنها از پلاکت‌های موجود در خون بیمار استفاده می‌شود و هیچ ماده خارجی دیگری به کار نمی‌رود. این روش به دلیل استفاده از فیبروبلاست‌های تحریک شده، به عنوان یک روش ایمن در سراسر جهان شناخته می‌شود. تغییرات مثبت این روش معمولاً پس از دو یا سه هفته قابل مشاهده است و نتایج نهایی پس از ۲ یا ۳ ماه مشخص می‌شود.

ممکن است در برخی موارد لازم باشد تزریق را بعد از یک یا دو سال مجدداً تکرار کرد، زیرا فاکتورهای پیری پوست همچنان وجود دارند. این روش می‌تواند در درمان پف زیر چشم، سیاهی، چین و چروک پوست، و همچنین در بازسازی پوست کمک کند، مانند یک جادوی زیبایی.

محققان برای استفاده از پی آر پی، علاوه بر درمان ریزش مو و تقویت رشد موها، از این ماده در موارد دیگری هم استفاده می‌کنند، اعم از:

۱. جبران آسیب‌های تاندونی:
تاندون‌ها نوارهای سفت و ضخیمی هستند که عضلات را به استخوان متصل می‌کنند. زمانی که یک تاندون آسیب می‌بیند، معمولاً زمان زیادی برای بهبود و ترمیم می‌طلبد. پزشکان از تزریق پی آر پی برای درمان مشکلات تاندونی مانند آسیب‌های زانویی ناشی از ورزش یا پرش، التهاب‌های تاندون آشیل و آرنج ورزشکاران تنیس استفاده می‌کنند.

۲. درمان آسیب‌های حاد:
پزشکان از تزریق پی آر پی برای درمان آسیب‌های حادی مانند پیچ خوردگی زانو یا درمان کشیدگی عضلات همسترینگ استفاده می‌کنند.

۳. ترمیم پس از جراحی:
گاهی پزشکان برای ترمیم پارگی تاندون یا رباط پس از انجام جراحی، از تزریق این ماده استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، پارگی رباط صلیبی یا پارگی تاندون چرخنده در قسمت شانه.

پزشکان ماده‌ی پلاسمای غنی شده را به افرادی که به بیماری استئوآرتریت یا آرتروز مبتلا هستند، به قسمت زانوهای آنها تزریق می‌کنند. یک تحقیق در سال ۲۰۱۵ در مورد تأثیرات تزریق هیالورونیک و تزریق پلاسمای غنی شده از پلاکت برای درمان آرتروز انجام شد. این تحقیق نشان داد که مصرف پی آر پی نسبت به درمان هیالورونیک یا روش‌های سنتی، تأثیربخشی بیشتری دارد. با این حال، برای تأیید نتایج پی آر پی در مقایسه با هیالورونیک، آزمایشات بیشتری لازم است. مهم است بدانیم که هنوز تأییدیه دقیقی برای هیچ یک از این روش‌ها وجود ندارد.

تزریق پی آر پی یک روش کم تهاجمی است که با گرفتن نمونه خون از بیمار آغاز می‌شود. سپس این نمونه خون فرآوری و تغلیظ می‌شود تا عوامل رشد کافی برای ترمیم و بهبود بیماری و آسیب دیدگی فراهم شود. این فرآیند زمان زیادی طول می‌کشد و نتایج آن به طور سریع قابل مشاهده نیستند، اما اگر بیمار چند جلسه تزریق پلاسمای غنی شده را تجربه کند و به نتایج مطلوب دست یابد، ممکن است تا یک سال اثرات مفید این روش را تجربه کند.

تزریق پلاسمای غنی شده از خون بیمار استفاده می‌کند، بنابراین می‌توان آن را روشی بسیار ایمن دانست. این روش نوآورانه اصلا جدید نیست و از سال ۱۹۷۰ مورد استفاده قرار می‌گرفته است، به ویژه در زمینه پزشکی ورزشی و در بیمارستان‌ها برای ترمیم بخش‌های آسیب‌دیده بدن.

یکی از مزایای این روش، کاهش موثر التهاب است. ترمیم قسمت‌های آسیب‌دیده می‌تواند زمان زیادی طول بکشد، اما با این روش می‌توان فرآیند ترمیم و بهبود را به شکل ایمن و موثر سریع‌تر انجام داد. همچنین این روش می‌تواند به کاهش تورم و التهاب منجر شود.

یکی از مزایای دیگر این روش این است که نیازی به جراحی ندارد و می‌تواند بدون نیاز به برش‌ها و حراجی‌ها، مشکلات بدن را برطرف کند.

در فرآیند انجام تزریق پی آر پی، ابتدا پرستار مقداری خون شما را جمع آوری می‌کند. سپس این خون به دستگاهی به نام سانتریفیوژ منتقل می‌شود که با چرخش سریع، اجزای خون را از هم جدا می‌کند. سپس تکنسین مخصوص به قسمتی از این پلاسما که حاوی فراورده‌های ترمیم کننده است، آماده می‌کند. پزشک با استفاده از روش‌های تصویربرداری مثل سونوگرافی، محل تزریق را مشخص می‌کند و سپس ماده‌ی پی آر پی را در محل مشخص شده تزریق می‌کند.

در مورد عوارض پی آر پی، مهم است بدانید که این درمان فقط از طریق استفاده از پلاکت‌های خون شما انجام می‌شود. این پلاسما، که رنگ زرد دارد، حاوی موادی است که به ترمیم پوست و مو کمک می‌کنند، بنابراین ایده‌ای که این ماده ممکن است سرطان زا باشد، نادرست است. هیچ تحقیقی هم ارتباطی بین پلاسمای غنی شده و سرطان نشان نداده است.

استفاده از تزریق پی آر پی ممکن است باعث بروز عوارضی شود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود:

۱. آسیب های بافتی: ممکن است پس از تزریق پی آر پی، آسیبی به بافت‌های مورد تزریق وارد شود.

۲. درد در محل تزریق: افراد ممکن است در محل تزریق احساس درد کنند.

۳. آسیب های عصبی: در برخی موارد، تزریق پی آر پی می‌تواند باعث آسیب به عصب‌ها شود.

۴. عفونت: احتمال ابتلا به عفونت در محل تزریق وجود دارد.

باید توجه داشت که افرادی که دارای شرایط زیر هستند، نباید از روش پی آر پی استفاده کنند:

۱. هیپوفیبرینوژنمی (کمبود پلاکت در خون)
2. اختلال در سیستم بدن
3. اختلال در سوخت و ساز بدن یا متابولیک
4. سپسیس (عفونت گسترده در سراسر بدن)
5. سرطان
6. ترومبوسیتوپنی (کاهش تعداد پلاکت‌ها در خون)
7. عفونت‌های مزمن و حاد
8. سندرم‌های مختل کننده فعالیت پلاکت‌ها
9. داشتن بیماری کبدی
10. عدم تعادل در مایعات بدن
11. بیماری دیابت
12. مصرف داروهای ضد انعقاد خون مانند آسپرین، هپارین یا وارفارین.

تمام این موارد نشان می‌دهند که انتخاب این روش برای هر فرد باید با مشورت پزشک و بررسی دقیق وضعیت فرد انجام شود.

قبل از انجام تزریق پی آر پی، مهم است توصیه‌های زیر را رعایت کنید:

۱. قطع داروها: اگر از داروهایی مانند پیروکسیکام، دیکلوفناک، ایندومتاسین، بروفن و… استفاده می‌کنید، حتماً سه روز قبل از تزریق از مصرف آنها خودداری کنید. برای آسپرین نیز حداقل ۱۰ روز قبل از تزریق پی آر پی باید قطع شود.

۲. مصرف مایعات: دو روز قبل از تزریق، توصیه می‌شود مقدار مایعات بیشتری بنوشید تا پوست و بدن شما به‌طور کامل هیدراته و پر آب باشد.

۳. کاهش مصرف کافئین و چربی: یک یا دو هفته قبل از تزریق، از مصرف زیاد کافئین و مواد چربی پرهیز کنید یا آن را کاهش دهید.

۴. مشورت با پزشک: اگر مکمل یا دارویی مصرف می‌کنید، حتماً درباره مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.

در زمان انجام تزریق ماده پی آر پی، این موارد را به‌خاطر داشته باشید:

۱. درد و آزار: تزریق PRP ممکن است برای برخی از افراد دردناک و آزاردهنده باشد. برای این افراد، ممکن است از بی حسی موضعی استفاده شود تا در دوره درمان نگران نباشند.

۲.روش تزریق: ماده PRP با استفاده از سرنگ به پوست یا محل مورد نظر تزریق می‌شود. در برخی موارد مرتبط با کاشت مو، PRP در ناحیه دهنده یا گیرنده اسپری می‌شود.

رعایت این توصیه‌ها می‌تواند به خوبی به موفقیت و کاهش عوارض احتمالی پس از تزریق پی آر پی کمک کند.

بعد از انجام تزریق ماده PRP، توصیه‌های مهم زیر را رعایت کنید:

۱. لمس نکنید: حتماً به مدت ۴ ساعت بعد از تزریق از لمس پوست خود خودداری کنید و صبر کنید تا زخم‌های تزریق بهبود یابند.

۲.مراقبت از آلودگی: مراقب باشید که دستان، خاک، باد و… به محل تزریق دسترسی نداشته باشند.

۳.استفاده از آرایشی و بهداشتی: حداقل تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق از استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی خودداری کنید.

۴. استفاده از کمپرس: هیچ‌گاه کمپرسی گرم یا سرد را روی زخم‌های خود قرار ندهید.

۵. خوابیدن: در هنگام خوابیدن، چند بالش زیر سر خود بگذارید و محل تزریق شده در قسمت بالا قرار بگیرد تا از تماس اجسام با محل درمان دوری شود.

بعد از تزریق PRP:

۱. استفاده از ضدآفتاب: برای مدت یک ماه از استفاده از ضدآفتاب پیروی کنید.

۲. حساسیت پوستی: احتمال حساسیت پوستی تا یک هفته کاملاً طبیعی است.

۳. مشاوره با پزشک: در صورت وجود قرمزی یا کبودی، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.

بعد از انجام تزریق PRP، ناحیه درمان نیاز به استراحت دارد. اگر پزشک شما توصیه کند، برای بهبود درمان، ممکن است به شما پیشنهاد دهد که محل درمان را استراحت دهید. بیشتر افراد پس از انجام درمان، به فعالیت‌های روزمره خود باز می‌گردند. با این حال، نتایج درمان PRP ممکن است نیاز به چند هفته یا چند ماه برای ظاهر شدن داشته باشد، زیرا این درمان برای رشد بافت‌ها و تقویت است که زمان ممکن است برای ظاهر شدن نتایج طولانی باشد.