پشت پرده حساسیت چشم به نور؛ چه عواملی مؤثرند

علل حساسیت چشم به نور چیست

آیا تا به حال شده که نور خورشید یا حتی نور لامپ اتاق باعث درد شدید در چشم‌هایتان شود و دلتان بخواهد به یک اتاق کاملاً تاریک پناه ببرید؟ این حالت که بسیاری آن را تجربه می‌کنند، در دنیای پزشکی «فوتوفوبیا» (Photophobia) یا هراس از نور نامیده می‌شود.

البته فوتوفوبیا واقعاً به معنای «ترسیدن» از نور نیست؛ بلکه نشان‌دهنده حساسیت شدید چشم به نور است که می‌تواند ناشی از مشکلات ساده یا بیماری‌های جدی باشد. اگر نور گوشی موبایل یا لامپ اتاق چشمانتان را آزار می‌دهد، این مطلب راهنمای کاملی برای شماست.

فوتوفوبیا دقیقاً چه حسی دارد؟ (علائم و نشانه‌ها)

حساسیت به نور در افراد مختلف شدت متفاوتی دارد. در موارد خفیف، فرد ممکن است فقط در یک اتاق پرنور یا زیر آفتاب احساس ناراحتی کند و چشمانش را جمع کند. اما در موارد شدید، حتی نور صفحه گوشی هم می‌تواند باعث درد شدید و غیرقابل تحمل شود.

مهم‌ترین نشانه‌هایی که می‌گوید شما به فوتوفوبیا دچار هستید:

درد چشم یا ناراحتی شدید هنگام نگاه کردن به نور.

تمایل ناخودآگاه به بستن چشم‌ها (پلک زدن مداوم).

ریزش اشک و سوزش چشم.

دیدن هاله‌های رنگی (معمولاً قهوه ای) حتی در تاریکی.

مشکل در خواندن متن یا تشخیص دقیق تصاویر.

سردرد و سرگیجه.

دوبینی در یک یا هر دو چشم.

مقصر اصلی کیست؟ (علت‌های حساسیت چشم به نور)

فوتوفوبیا یک بیماری مستقل نیست، بلکه نشانه‌ای از یک مشکل دیگر در بدن است. علت‌های اصلی آن عبارتند از:

۱. میگرن؛ متهم ردیف اول
شایع‌ترین دلیل حساسیت به نور، سردردهای میگرنی است. استرس، تغییرات هورمونی، برخی غذاها و عوامل محیطی می‌توانند میگرن را تحریک کرده و باعث شوند فرد نتواند نور را تحمل کند.

۲. مشکلات و بیماری‌های مغزی
گاهی اوقات حساسیت به نور هشداری برای بیماری‌های جدی‌تری است که سیستم عصبی را درگیر کرده‌اند:

مننژیت: یک عفونت باکتریایی خطرناک که باعث التهاب پرده‌های مغز می‌شود و علائمی مثل تب، سردرد و حساسیت شدید به نور دارد.

انسفالیت (ورم مغزی): التهاب مغز ناشی از عفونت‌های ویروسی.

تومورهای هیپوفیز.

۳. بیماری‌های چشمی
خود چشم ممکن است دچار آسیب یا عفونت شده باشد:

خشکی چشم: وقتی چشم اشک کافی تولید نمی‌کند، سطح قرنیه خشک و زخم شده و به نور حساس می‌شود.

سایش یا خراش قرنیه: وجود جسم خارجی یا لنز نامناسب می‌تواند باعث خراش قرنیه شود.

ورم ملتحمه: عفونت‌های ویروسی یا میکروبی که باعث قرمزی و سوزش چشم می‌شوند.

سایر بیماری‌ها: آب مروارید، التهاب عنبیه (یووئیت) و اسکلریت.

۴. داروها و عوامل روانی
مصرف برخی داروها (مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ادرارآور).

استفاده طولانی‌مدت یا نامناسب از لنزهای چشمی.

افسردگی و اختلالات روانی مثل دوقطبی.

راهکارهای درمان؛ چطور از شر درد چشم راحت شویم

درمان حساسیت به نور کاملاً بستگی به علت آن دارد. اولین و مهم‌ترین قدم، مراجعه به چشم‌پزشک است. پزشک با معاینه تشخیص می‌دهد که ریشه مشکل کجاست.

روش‌های رایج درمان پزشکی:

درمان میگرن: استفاده از داروهای مسکن و استراحت برای رفع سردرد.

قطره‌های چشمی: استفاده از اشک مصنوعی برای خشکی چشم یا قطره‌های آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت و ورم ملتحمه.

آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی: در موارد جدی مثل مننژیت.

درمان‌های خانگی و مراقبت‌های روزمره

اگر پزشک تشخیص داد که بیماری خطرناکی ندارید، می‌توانید با رعایت نکات زیر زندگی راحت‌تری داشته باشید:

عینک آفتابی مناسب: در بیرون از منزل حتماً از عینک آفتابی استاندارد (ترجیحاً پلاریزه) استفاده کنید. این عینک‌ها بازتاب نور از سطوحی مثل برف، آب و آسفالت را خنثی می‌کنند.

عینک فتوکرومیک: اگر عینکی هستید، استفاده از عدسی‌های فتوکرومیک که در نور آفتاب تیره می‌شوند، بسیار کمک‌کننده است.

کلاه لبه‌دار: یک کلاه لبه‌دار پهن مانع از تابش مستقیم نور خورشید به چشم می‌شود.

تنظیم نور محیط: نور خانه و محل کار را ملایم کنید و نور گوشی موبایل را کاهش دهید.

بررسی داروها: اگر فکر می‌کنید داروی خاصی باعث حساسیت شما شده، هرگز خودسرانه آن را قطع نکنید و حتماً با پزشک مشورت کنید.