مفهوم نفخ کردن چیست و چرا نفخ می کنیم ؟

نفخ کردن به معنای افزایش حجم هوا در داخل شکم است. این فرایند اغلب با احساس تپش، فشار و یا احساس درد مربوط به شکم همراه است. در بسیاری از موارد، نفخ کردن عارضه‌ای نیست ولی در برخی موارد، نفخ کردن ممکن است نشانه‌ای از بیماری باشد.

دلایل نفخ کردن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

مصرف مواد غذایی: برخی از مواد غذایی می‌توانند باعث ایجاد نفخ شده و یا ترشح بیش از حد گاز در دستگاه گوارش شوند. به عنوان مثال، برنج، حبوبات، سیب‌زمینی، خوراک، گوشت قرمز و محصولات لبنی می‌توانند باعث نفخ شده شوند.
شرایط معده‌ای: برخی از شرایط معده‌ای مانند ترشح بیش از حد اسید معده، التهاب معده، عفونت معده، زخم معده و یا اختلالات گوارشی می‌توانند باعث نفخ کردن شوند.
مصرف داروها: برخی از داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، ضدعفونی‌کننده‌ها، داروهای ضدآریتمی، داروهای کاهش فشار خون و یا دیگر داروهای مصرفی در بیماری‌های مختلفی می‌توانند باعث نفخ کردن شوند۴. استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند باعث تنش در عضلات شکم شوند و باعث نفخ شدن شوند.
بیماری‌های گوارشی: برخی از بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری کرون، کولیت التهابی و یا عفونت‌های گوارشی می‌توانند باعث نفخ کردن شوند.

در برخی موارد، نفخ کردن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری باشد. به عنوان مثال، نفخ‌ کردن در نتیجه بیماری سلیاک ممکن است رخ دهد. سلیاک بیماری خودایمنی است که باعث تخریب لایه‌ای از رویژه روده کوچک می‌شود و مصرف گلوتن (یک پروتئین در غذا) باعث ایجاد این بیماری می‌شود. نفخ کردن همراه با علائمی مانند ناراحتی شکمی، اسهال، استفراغ و یا کاهش وزن می‌تواند نشانه‌ای از بیماری سلیاک باشد.

در صورتی که نفخ کردن در همراه با علائمی مانند درد شدید شکم، اسهال، استفراغ، تب، خونریزی روی دستگاه گوارش، وزن کم، تغییر در رنگ مدفوع و یا سفتی شدید مدفوع باشد، شما باید به پزشک خود مراجعه کنید. به عنوان پاسخگویی به نفخ کردن، معمولاً باید علت آن شناسایی شود و در صورت لزوم، باید درمانی مناسب برای آن انجام شود.

چگونه می‌توان نفخ کردن را درمان کرد؟

درمان نفخ کردن بستگی به علت آن دارد. در بیشتر موارد، نفخ کردن به شدت ناراحت کننده نیست و به طور معمول خودبه‌خود ترک می‌کند. با این حال، در برخی موارد، برای بهبود علائم نفخ کردن، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

تغییر رژیم غذایی: ممکن است برخی مواد غذایی باعث نفخ کردن شوند. بنابراین، تغییر در رژیم غذایی با کاهش مصرف موادی مانند سیب‌زمینی، حبوبات، نان سفید، شیر و محصولات لبنی و یا مواد غذایی سرشار از چربی و شیرینی می‌تواند که ممکن است باعث نفخ شده باشند، می‌تواند بهبود علائم نفخ کردن را به همراه داشته باشد.
مصرف آب بیشتر: مصرف آب بیشتر می‌تواند به کاهش نفخ کردن کمک کند، زیرا آب می‌تواند به خوبی کمک کند تا مواد مغذی و فضای خالی را از دستگاه گوارش حرکت دهد.
مصرف پروبیوتیک‌ها: مصرف پروبیوتیک‌ها (مواد غذایی که باکتری‌های مفید برای گوارش را شامل می‌شوند) می‌تواند به کاهش نفخ کردن کمک کند. مثال‌هایی از پروبیوتیک‌هاشامل مواردی مانند کیفیر، یونی‌رول، لاکتوباسیلوس، بیفیدوباکتریوم و استرپتوکوکوس ترموفیلوس هستند.
مصرف داروها: در برخی موارد، ممکن است پزشک شما دارویی را برای درمان علائم نفخ کردن تجویز کند. برخی داروهای می‌توانند به کاهش ترشح گاز یا بهبود عملکرد گوارش کمک کنند.
ورزش: ورزش می‌تواند به کاهش نفخ کمک کند، زیرا می‌تواند به کاهش فشار در دستگاه گوارش کمک کند و باعث جابجایی مواد غذایی درون روده شود.
ماساژ: ماساژ می‌تواند به کاهش نفخ کمک کند، زیرا می‌تواند باعث تسکین ورم و فشار در شکم شود و باعث جابجایی مواد غذایی درون روده شود.

در صورتی که علائم نفخ کردن شما شدید است و با درمان‌های خانگی کنترل نمی‌شود، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا بررسی و تشخیص دقیق تری از علت نفخ کردن شما انجام شود و درمان مناسب برای شما تجویز شود.

که چگونه می‌توان ماساژ شکم را انجام داد؟

بله، ماساژ شکم یکی از روش‌هایی است که می‌تواند به کاهش نفخ کمک کند. در ادامه، چند راهنمایی برای انجام ماساژ شکم را برای شما شرح می‌دهیم:

با نشستن در یک محیط آرام و راحت شروع کنید. بهتر است از یک مکانی استفاده کنید که در آن شما و فردی که می‌خواهید به او ماساژ دهید راحت و راضی باشید.
شکم را با دستانتان احساس کنید. بررسی کنید کدام بخش از شکم فشار بیشتری دارد و کجا نقاط درد و تنگی وجود دارد.
شروع به ماساژ شکم در جهت عقربه‌هایساعت کنید. با استفاده از دستانتان در حالی که در حال خارج کردن هوا از شکم هستید، بر روی بخش بالایی شکم فشار بیاورید و به آرامی و به تدریج به سمت بخش پایینی شکم حرکت کنید. این کار باعث جابجایی مواد غذایی درون روده و کاهش فشار در دستگاه گوارش می‌شود.
می‌توانید با استفاده از انگشتان خود، در بخش های پایینی شکم، ران‌ها، و بخش های جانبی شکم ماساژ دهید. با استفاده از انگشتان خود، با حرکات دایره‌ای و به طور آرام و به تدریج، ماساژ دهید.
می‌توانید با استفاده از یک روغبه جای دستانتان، ماساژ دهید. به آرامی و با حرکات دایره‌ای، روغن را بر روی بخش‌های مختلف شکم بمالید و با حرکات آرام و به سمت بخش‌های پایینی شکم، ماساژ دهید.
برای کاهش درد و تنگی در شکم، می‌توانید با استفاده از دستانتان، در نقاطی که درد و تنگی دارند، ماساژ دهید. با استفاده از حرکات دایره‌ای و فشار آرام، به آرامی ماساژ دهید.
به محض احساس درد، فشار و یا ناراحتی در هنگام ماساژ شکم، باید ماساژ را متوقف کنید.
ماساژ شکم باید به آرامی و با حرکاتنرم انجام شود و از حرکات شدید و فشار قوی خودداری کنید. همچنین، در صورتی که شما یا فردی که می‌خواهید به او ماساژ دهید، دچار بیماری‌های مربوط به دستگاه گوارش و یا مشکلات ایمنی دیگر هستید، بهتر است قبل از انجام ماساژ با پزشک خود مشورت کنید.

در کل، ماساژ شکم می‌تواند به کاهش نفخ کمک کند، اما برای بهبود علائم نفخ کردن، بهتر است با تغییر رژیم غذایی، مصرف آب بیشتر، مصرف پروبیوتیک‌ها، ورزش و استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک خود، همراه با ماساژ شکم، همکاری کنید.