رازهای نهفته در هسته زردآلو: فواید و هشدارهای مهم

هسته زردآلو با طعم خاص و ظاهری مشابه بادام، مدت ها است که در طب سنتی ایران جایگاه ویژه ای دارد. اما ایا واقعا این مغز کوچک سرشار از خواص شگفت انگیز است یا مصرف ان می تواند خطراتی به همراه داشته باشد؟ در ادامه به بررسی دقیق این موضوع می پردازیم.

به گزارش بخش اخبار سلامت خانه مهتاب , زردآلو، این میوه شیرین و ابدار، خود به تنهایی منبعی غنی از فیبر، ویتامین C، ویتامین A، انتی اکسیدان هایی مانند بتاکاروتن، پتاسیم و آهن است. اما داستان هسته آن کمی متفاوت است. مغز هسته زردآلو که پس از شکستن پوسته سخت آن به دست می آید، اغلب طعمی دلپذیر و بادامی دارد، هرچند گاهی اوقات ممکن است تلخ باشد. همین طعم خوب باعث شده بسیاری از افراد، به ویژه کودکان، به مصرف آن علاقه مند شوند و تصور کنند که خواص فوق العاده زردآلو به هسته آن نیز منتقل شده است. اما باید بدانیم که درباره میزان مصرف، فواید و عوارض هسته زردآلو تحقیقات زیادی صورت گرفته و متخصصان تغذیه توصیه های مهمی در این زمینه دارند.

خواص هسته زردآلو در طب سنتی ایرانی و نگاهی به تحقیقات علمی

در طب سنتی، به وجود ماده ای به نام آمیگدالین در هسته زردآلو اشاره شده است. برخی تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده اند که آمیگدالین می تواند خواص ضد سرطانی داشته باشد. با این حال، باید تاکید کرد که موسسه ملی سرطان این خاصیت را در ازمایشات خود تایید نکرده است. با این وجود، در ساخت برخی داروهای مربوط به درمان سرطان از این ماده استفاده می شود.

به دلیل این خواص فرضی و عملکرد احتمالی ضد سرطانی آن، به افرادی که ریسک بالای ابتلا به سرطان دارند یا کسانی که از سرطان بهبود یافته اند، توصیه می شود که هسته زردآلو را به مقدار بسیار کم و محدود مصرف کنند. این احتیاط به دلیل جلوگیری از بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف بیش از حد ان است. تاکید می شود که مصرف زیاد می تواند خطرات جدی به دنبال داشته باشد.

هسته زردآلو و کودکان: احتیاط شرط عقل است

کودکان اغلب پس از خوردن زردآلو، کنجکاوند که هسته آن را بشکنند و مغز خوش طعم آن را بچشند. در حالی که زردآلو برای سلامتی کودکان بسیار مفید است، اما خواص هسته زردآلو برای کودکان هنوز به اثبات نرسیده است. بهتر است کودکان از مصرف بیش از اندازه آن خودداری کنند. حتی برای بزرگسالان، مصرف تا حدود ۵ عدد مغز هسته زردآلو ممکن است مشکل ساز نباشد، اما به دلیل امکان تشکیل موادی شبیه به سیانور در بدن، توصیه می شود کودکان به هیچ وجه هسته زردآلو را مصرف نکنند.

بارداری و شیردهی: پرهیز از هسته زردآلو

هسته زردآلو حاوی آمیگدالین است که همانطور که اشاره شد، می تواند منجر به مسمومیت سیانید شود. هیچ گونه خاصیت اثبات شده ای برای هسته زردآلو در دوران بارداری و شیردهی وجود ندارد. برعکس، متخصصان توصیه اکید می کنند که خانم های باردار و شیرده به طور کامل از مصرف مغز هسته زردآلو پرهیز کنند. سلامتی مادر و جنین یا نوزاد در اولویت قرار دارد و نباید با مصرف مواد مشکوک به خطر بیفتد.

گنجینه ای از ویتامین ها و اسیدهای چرب؟

دانه‌های زردآلو حاوی مقادیر قابل توجهی تیامین (ویتامین B1) هستند. برخی تحقیقات نشان می دهد که تیامین ممکن است به کاهش فشار خون و حفظ سلامت قلب کمک کند. این ویتامین می تواند پمپاژ خون توسط قلب (سیستولیک) و پر شدن آن (دیاستولیک) را تحریک کرده و احتمالا در پیشگیری از نارسایی احتقانی قلب موثر باشد.

همچنین، دانه های زردآلو به دلیل پتانسیل خود در کاهش التهاب نیز شناخته شده اند. تحقیقات نشان می دهد که فیبر موجود در این دانه ها ممکن است اسید و سایر سموم را در بدن به دام انداخته و به دفع آنها کمک کند. برخی مطالعات حتی اشاره کرده اند که دانه های زردآلو ممکن است در موارد شدید التهاب مانند ارتروز (آرتریت) نیز تاثیرگذار باشند. در یک مطالعه که روی موش های مبتلا به ارتروز انجام شد، هسته زردآلو در کاهش درد مرتبط با ارتروز موفقیت آمیز بود.

هسته زردآلو و سلامت تنفسی: یک نگاه به طب سنتی چینی

هسته زردآلو قرن ها است که در طب سنتی چینی برای حمایت از سلامت تنفسی استفاده می شود. مطالعات نشان می دهد که مواد فعال موجود در دانه های زردآلو ممکن است به عنوان خلط اور عمل کنند؛ یعنی موادی که با افزایش محتوای اب، ترشحات راه هوایی را افزایش می دهند. افزایش محتوای اب به بدن اجازه می دهد تا بیماری هایی را که می توانند باعث التهاب، عفونت، حملات اسم، واکنش های الرژیک و سایر مشکلات تنفسی شوند، دفع کند. این خاصیت می تواند به بهبود عملکرد سیستم تنفسی کمک کند.

روغن هسته زردآلو: خواص موضعی بی نظیر

بر خلاف مصرف خوراکی مغز هسته زردآلو که به دلیل ناچیز بودن خواص اثبات شده و خطرات احتمالی آن توصیه نمی شود، روغن هسته زردآلو خواص زیادی دارد که برای مصرف موضعی، معمولا مشکلی ایجاد نمی کند. این روغن را نباید به صورت خوراکی مصرف کرد، اما استفاده ان روی پوست و مو می تواند بسیار مفید باشد.

از خواص روغن هسته زردآلو می توان به وجود مواد انتی اکسیدانی، مواد ضد باکتریایی و مواد مغذی اشاره کرد که به جوانسازی پوست و کاهش چین و چروک کمک می کنند. این روغن می تواند مانند یک تونر عمل کرده و به پاکسازی عمیق پوست یاری رساند. برای کمک به ابرسانی پوست و همچنین پیشگیری از اثرات مخرب افتاب، از روغن هسته زردآلو استفاده می شود که نه تنها به مرطوب نگه داشتن پوست کمک می کند، بلکه به دلیل داشتن ویتامین E، خاصیت ضد افتابی نیز دارد.

یکی دیگر از خواص مهم روغن هسته زردآلو، تاثیر آن بر مو است. به دلیل وجود ویتامین A، این روغن فولیکول های مو را تقویت کرده و به کاهش ریزش مو کمک می کند. همچنین، ویتامین E موجود در روغن هسته زردآلو به رفع خشکی مو و حفظ رطوبت آن یاری می رساند و موهایی سالم تر و درخشان تر را به ارمغان می اورد.

مضرات هسته زردآلو: هشدارهای جدی

با وجود ادعای برخی محققین مبنی بر خواص ضد سرطانی آمیگدالین موجود در هسته زردآلو، باید دانست که این ماده درون بدن با انزیم ها واکنش می دهد و در نتیجه هیدروژن سیانید ازاد می کند. این ماده عملکردی مشابه سیانید در بدن دارد و می تواند بسیار خطرناک باشد.

از مضرات هسته زردآلو می توان به عوارض مصرف آمیگدالین اشاره کرد که در صورت مصرف بیش از حد آن، می تواند حتی منجر به اختلال تنفسی، فلج و در نهایت مرگ شود. مضرات هسته زردآلو شامل عوارض ملایم تری مانند سردرد، حالت تهوع، استفراغ و احساس گیجی نیز می شود. اما عوارض شدید تر شامل مسمومیت سیانیدی است که می تواند سطح هوشیاری را کاهش داده، باعث بروز سیانوز (کبود شدن پوست، ناخن و لب ها به دلیل کمبود اکسیژن در بافت) شود. همچنین، افتادگی پلک چشم و فشار خون پایین نیز از دیگر علائم مسمومیت شدید هستند.

مسمومیت سیانیدی می تواند به کبد آسیب جدی برساند. نکته بسیار مهم این است که مصرف هسته زردآلو به همراه ویتامین C می تواند میزان سیانید در بدن را به شدت افزایش دهد و حتی منجر به کما و مرگ شود. همچنین، مغز هسته زردآلو را نباید همزمان با هلو، کرفس، جوانه گندم و هویج مصرف کرد، زیرا این ترکیبات می توانند عوارض جانبی آمیگدالین را در بدن چند برابر کنند.

به طور خلاصه، در حالی که هسته زردآلو ممکن است در برخی جنبه ها مفید به نظر برسد، اما خطرات احتمالی ناشی از مسمومیت سیانید بسیار جدی هستند. بنابراین، توصیه می شود قبل از هرگونه مصرف خوراکی هسته زردآلو، حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا از سلامت خود اطمینان حاصل نمایید. مصرف خودسرانه و بدون اطلاع کافی می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.