پرواز پهپادهای سمپاش بر فراز مزارع ایران: نویدبخش کشاورزی هوشمند

تحول در کشاورزی ایران با پهپادهای سمپاش: کاهش چشمگیر مصرف آب و سم

مهدی اعتمادی، مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان و استاد دانشگاه آزاد اسلامی، در گفت‌وگو با ایسنا به بررسی کاربردهای نوین پرندگان مولتی‌روتور، یا همان پهپادهای عمودپرواز، در صنایع مختلف، به ویژه کشاورزی، پرداخته است. او با اشاره به ورود تدریجی این فناوری طی حدود یک دهه گذشته به عرصه‌هایی نظیر حمل بسته‌های پستی، ارسال داروهای اورژانسی، کمک به صنعت ورزش و امداد و نجات، بر نقش رو به رشد آن در صنعت کشاورزی تاکید کرد. به گفته وی، سمپاشی هوایی و ارزیابی کیفیت خاک و گیاه از جمله مهم‌ترین و پربازده‌ترین کاربردهای این پرنده‌ها در بخش کشاورزی به شمار می‌رود.

سمپاشی هوایی با مصرف بهینه منابع

اعتمادی در تشریح مزایای استفاده از پهپادهای سمپاش در مقایسه با روش‌های سنتی اظهار داشت: در روش‌های دستی، یک کشاورز به طور متوسط قادر است تنها سه هکتار زمین را در طول یک روز سمپاشی کند. در مقابل، استفاده از پهپادهای مولتی‌روتور این امکان را فراهم می‌آورد تا با مصرف تقریبی ۲۰ لیتر آب برای هر هکتار، سمپاشی به صورت یکنواخت و یکپارچه انجام شود. این در حالی است که در روش سنتی برای سمپاشی همین مساحت به حدود ۴۰۰ لیتر آب نیاز است.

این استاد دانشگاه آزاد اسلامی تصریح کرد که این اختلاف چشمگیر در مصرف آب منجر به کاهش ۳۰ درصدی مصرف سم و به تبع آن، کاهش هزینه‌ها و آثار نامطلوب زیست‌محیطی می‌گردد. علاوه بر این، زمان مورد نیاز برای سمپاشی نیز به شدت کاهش یافته و تنها در عرض ۱۰ دقیقه می‌توان یک هکتار زمین را به طور کامل سمپاشی کرد.

پایش هوشمند کیفیت خاک و گیاهان

اعتمادی همچنین بر اهمیت نظارت دقیق بر کیفیت خاک و وضعیت گیاهان در فرآیند کشاورزی تاکید کرد و افزود: تصویربرداری هوایی که توسط پهپادها انجام می‌شود، به کشاورزان این امکان را می‌دهد تا پیش از فصل برداشت، مشکلات مربوط به تراز زمین و توزیع نامناسب آب و کود را شناسایی کرده و نسبت به رفع آن‌ها اقدام کنند. این امر به نوبه خود، منجر به افزایش قابل توجه کیفیت و راندمان محصولات کشاورزی خواهد شد.

چالش‌های واردات و ضرورت توسعه تولید داخلی

وی در ادامه به موانع و چالش‌های موجود در مسیر استفاده گسترده از این فناوری در کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، اغلب پهپادهای مولتی‌روتوری که در بخش کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرند، وارداتی هستند. از آنجایی که محدودیت‌های قانونی خاصی در زمینه بهره‌برداری از این محصولات وجود دارد، نمونه‌های خارجی نمی‌توانند به طور کامل پاسخگوی نیازهای کشور باشند. به همین دلیل، شرکت‌های داخلی تلاش‌هایی را برای توسعه محصولات مشابه آغاز کرده‌اند، اگرچه این محصولات در حال حاضر بیشتر به مونتاژ قطعات خارجی شباهت دارند.

اعتمادی در پایان این بخش از سخنان خود، بر ضرورت ایجاد و توسعه زیرساخت‌های مناسب برای تولید ملی این فناوری تاکید کرد و خاطرنشان ساخت: این تکنولوژی نیازمند بسترهای مختلفی از جمله مدارهای الکترونیکی، ارتباطات مخابراتی و دانش برنامه‌نویسی است که خوشبختانه در کشور در حال توسعه هستند. به گفته وی، این سیستم‌های نوین قادر به پشتیبانی از پروفایل‌های مختلف محصولات کشاورزی نظیر برنج، گندم و خرما بوده و می‌توانند میزان دقیق آب و کود مورد نیاز را بر اساس شرایط اقلیمی هر منطقه به زمین‌های زراعی تحویل دهند. این استاد دانشگاه با ابراز امیدواری نسبت به تلاش‌های علمی صورت گرفته در این زمینه، تاکید کرد که کشاورزی هوشمند و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، آینده این صنعت را به شکل چشمگیری بهبود خواهد بخشید.

رونمایی از سیستم نوین کشاورزی ایرانی با قابلیت‌های منحصربه‌فرد

مهدی اعتمادی در ادامه گفت‌وگوی خود به معرفی یک محصول جدید ایرانی در حوزه کشاورزی پرداخت و با ابراز خرسندی از تولید داخلی آن، اظهار داشت: آنچه این محصول را برای من لذت‌بخش می‌کند، ایرانی بودن و تولید آن در داخل کشور است که یک مزیت بسیار مهم محسوب می‌شود. علاوه بر این، سیستم پروفایل‌های کشاورزی این دستگاه با در نظر گرفتن شرایط اقلیمی و نوع خاک مناطق مختلف کشاورزی ایران طراحی شده است. به این ترتیب، میزان پاشش سم، ارتفاع سمپاشی، میزان رطوبت و آب‌دهی به صورت هوشمند و متناسب با ویژگی‌های جغرافیایی هر منطقه تنظیم می‌گردد.

ویژگی‌های فنی و کاربردی سیستم کشاورزی پیشرفته

این استاد دانشگاه در تشریح ویژگی‌های فنی و کاربردی این سیستم جدید افزود: از نظر خدمات فنی و امکاناتی که برای این سیستم در نظر گرفته شده، با نمونه‌های خارجی قابل مقایسه نیست. یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های این دستگاه، برنامه هوشمند آموزشی آن است که به کاربر آموزش‌دیده کمک می‌کند تا بدون نیاز به گذراندن دوره‌های تخصصی پیچیده، به آسانی با دستگاه کار کند. در واقع، طراحی این سیستم به گونه‌ای است که حتی افراد ناآشنا نیز می‌توانند از آن بهره‌برداری کنند. این امر به کاهش هزینه‌های آموزشی و افزایش طول عمر مفید دستگاه کمک شایانی می‌کند.

سیستم نظارت و کنترل مرکزی یکپارچه

اعتمادی با اشاره به یکی دیگر از مزایای کلیدی این سیستم اظهار داشت: با توجه به اینکه برنامه‌نویسی و تولید این دستگاه در داخل کشور صورت گرفته است، به آسانی می‌توان آن را تحت سیستم‌های نظارت و پایش مرکزی قرار داد. به این ترتیب، امکان کنترل و پیگیری تمامی دستگاه‌ها از یک مرکز واحد فراهم می‌گردد. این قابلیت از طریق شبکه‌سازی دستگاه‌ها امکان‌پذیر شده است، به طوری که تمامی آن‌ها می‌توانند تحت یک سیستم نظارت یکپارچه عمل کنند.

وی در ادامه با ارائه یک مثال توضیح داد: به عنوان مثال، در صورت استفاده از این دستگاه در منطقه‌ای مانند شهر رشت، دستگاه به صورت خودکار به مرکز کنترل متصل شده و موقعیت مکانی خود را گزارش می‌دهد. پس از آن، مجوزهای لازم برای انجام عملیات کشاورزی به آن اعطا می‌گردد. این ویژگی منحصربه‌فرد است و در هیچ یک از محصولات مشابه موجود در سطح جهانی دیده نمی‌شود.

آینده روشن و تجاری‌سازی قریب‌الوقوع محصول

اعتمادی در خصوص چشم‌انداز آینده این محصول گفت: این محصول در حال حاضر مراحل پایانی ساخت و توسعه را سپری می‌کند و به زودی وارد چرخه تولید و تجاری‌سازی خواهد شد. برای تولید انبوه آن، مذاکراتی با سرمایه‌گذاران و شرکت‌های مختلف در حال انجام است. البته، این پروژه به صورت انحصاری دنبال نمی‌شود و امکان همکاری مشترک با چندین شرکت در این زمینه وجود دارد.

وی در پایان این بخش تاکید کرد: تمامی این مراحل نیازمند اخذ مجوزهای لازم از مراجع ذی‌صلاح است تا این دستگاه بتواند به صورت قانونی در داخل کشور تولید و مورد استفاده قرار گیرد.

تولید داخلی پهپادهای سمپاش، پنج برابر ارزان‌تر از نمونه‌های خارجی

اعتمادی با اشاره به دستاوردهای اخیر در زمینه تولید داخلی پهپادهای سمپاش، از اختلاف قابل توجه قیمت بین نمونه‌های داخلی و خارجی سخن گفت.

وی افزود: هزینه تولید داخلی این محصولات در مقایسه با نمونه‌های مشابه خارجی، به طور متوسط پنج برابر کمتر است. در حالی که قیمت نمونه‌های وارداتی با نرخ فعلی ارز بین ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان است، هزینه تولید داخلی آن‌ها به کمتر از ۲۰ میلیون تومان می‌رسد.

صرفه‌جویی اقتصادی و مزایای تولید بومی

اعتمادی دلیل این اختلاف قیمت چشمگیر را داخلی‌سازی بخش‌های مختلف این دستگاه‌ها عنوان کرد و توضیح داد: اگرچه در تولید این محصولات، به ویژه در بخش‌های الکتریکی و موتورهای پرنده، هنوز برخی از قطعات از خارج کشور تامین می‌شوند، اما عمده فرآیندهای تولید در داخل کشور انجام می‌گیرد که این امر منجر به کاهش قابل توجه هزینه‌ها می‌گردد.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در حال حاضر، برخی از شرکت‌ها در حال تلاش برای داخلی‌سازی بخش‌هایی نظیر بدنه و سیستم کنترل پرنده‌ها هستند که این اقدام می‌تواند به بهبود کیفیت و کاهش بیشتر هزینه‌ها کمک کند.

کاربردهای متنوع غیرنظامی و تجاری پهپادهای سمپاش

اعتمادی در ادامه سخنان خود بر کاربردهای گسترده غیرنظامی و تجاری این محصولات تاکید کرد و گفت: این پهپادهای سمپاش تنها به بخش‌های نظامی محدود نمی‌شوند و می‌توانند در حوزه‌هایی نظیر امداد و نجات، کشاورزی و حتی حمل و نقل هوایی نیز کاربردهای ارزشمندی داشته باشند.

وی به استفاده ویژه از این پرنده‌ها در شرایط بحرانی مانند زلزله‌ها و سیلاب‌ها اشاره کرد و افزود: در مواقع بحرانی، این پهپادها می‌توانند به برقراری ارتباطات اولیه کمک کنند، در حالی که هلیکوپترها یا هواپیماهای سرنشین‌دار ممکن است قادر به انجام این کار نباشند.

تأثیر قوانین سختگیرانه و ضرورت تغییر نگرش

استاد دانشگاه آزاد اسلامی در بخش پایانی سخنان خود به چالش‌های پیش روی این صنعت نوپا اشاره کرد و افزود: با وجود پتانسیل بالای این محصولات در حوزه‌های مختلف، محدودیت‌های قانونی و سختگیری‌های بیش از حد در زمینه صدور مجوزها، رشد و توسعه این صنعت را به شدت کند کرده است.

وی ادامه داد: این صنعت باید به عنوان یک فرصت مهم اقتصادی و علمی در نظر گرفته شود و نباید به آن به چشم یک تهدید نگریست. سایر کشورها با سرعت بسیار زیادی در حال پیشرفت در این زمینه هستند و ما نیز باید توجه بیشتری به این حوزه داشته باشیم.

اعتمادی در پایان خواستار نگاهی روشن‌تر و حمایت‌های لازم از این صنعت شد تا ایران بتواند در عرصه تولید و استفاده از پهپادهای سمپاش در سطح جهانی به رقابت بپردازد.