کیست تخمدان در بارداری: هر آنچه باید بدانید

به گزارش بخش اخبار سلامت خانه مهتاب , کیست تخمدان کیسه‌های پر از مایعی هستند که در تخمدان‌ها ایجاد می‌شوند. تخمدان‌ها اندام‌های کوچکی هستند که در دو طرف رحم قرار دارند و وظیفه تولید تخمک و هورمون‌های زنانه را بر عهده دارند. کیست‌های تخمدان در دوران بارداری شایع هستند و اغلب خوش‌خیم و بی‌ضرر هستند.

آیا کیست در بارداری خطرناک است؟

کیست تخمدان در دوران حاملگی ممکن است در هر سنی رخ دهد. در طول سال‌های باروری خانم‌ها شایع‌ترین توده‌های تخمدان از نوع خوش‌خیم می‌باشند. توده‌های تخمدان ممکن است عملگری یا تومور باشند. توده‌های عملگری شامل کیست‌های فولیکولی و کیست‌های جسم زرد می‌باشند.

در سنین باروری حدود ۲-۳ تومور تخمدانی ایجاد می‌شود و اکثر تومورها تا ۸۵ درصد خوش‌خیم هستند. بروز کیست تخمدان از مشکلات شایع خانم‌ها به شمار می‌رود. حال جای سوال است که آیا کیست در بارداری خطرناک است؟ برای دریافت پاسخ این سوال پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

کیست بارداری چه علائمی دارد؟

همانطور که اشاره شد بیشتر کیست‌های تخمدان عملگری هستند و خوش‌خیم می‌باشند. ولی این اهمیت دارد که با علایم کیست تخمدان آشنا باشید تا در صورت بروز این علائم به پزشک مراجعه و درمان لازم را دریافت کنید. برخی از این علائم عبارت است از:

ضعف و بی‌حالی در اثر خونریزی‌های داخلی
احساس درد در قسمت تحتانی شکم و نفخ‌های شکمی
احساس درد ناگهانی شدید در قسمت لگن و شکم
تهوع و رنگ پریدگی
احساس درد همراه با تب و استفراغ
کم‌خونی‌های مزمن
پریودهای نامنظم
احساس درد لگنی
ضعف و سرگیجه
اتساع شکم

در صورتی که کیست از نظر هورمونی فعال باشد، ممکن است نشانه‌های عدم تعادل هورمونی مثل خونریزی واژینال مربوط به تولید استروژن وجود داشته باشد. همچنین پیچیدگی کیست به دور پایه خود و پارگی آن یا خونریزی داخلی کیست ممکن است باعث درد حاد شکمی شود.

کیست بارداری چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟

به طور معمول کیست تخمدان مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند. فقط در صورتی که کیست تخمدان در طول حاملگی به رشد ادامه دهد با عوارض همراه می‌شود. مثلا ممکن است کیست در طی زایمان پاره شود، پیچ بخورد یا مشکلات جدی‌تر ایجاد گردد.

بیشتر خانم‌های باردار کیست زرد دارند که در اکثر موارد از ۵ سانتی‌متر کمتر است. در مواردی اندازه کیست‌ها به بیشتر از ۵ سانتی‌متر می‌رسد که این کیست‌ها بیشتر از سه ماه عمر می‌کنند.

در مورد خطرناک بودن کیست حاملگی نوع آن اهمیت دارد. پزشک معالج ابتدا نوع کیست را از طریق سونوگرافی یا MRI مشخص می‌کند. کیست زیر ۵ سانتی‌متر مشکلی برای حاملگی ایجاد نمی‌کند. تنها ممکن است حین بارداری پاره شود یا پیچ خوردگی ایجاد گردد که به جراحی اورژانسی نیاز شود. در این صورت جراحی ممکن است به جنین آسیب رسیده یا سقط شود.

در صورتی که کیست از ۵ سانتی‌متر بزرگتر باشد، سه ماه بایستی درمان انجام شود و اگر رفع نشد یا سایز آن بزرگتر شد بهتر است کیست تخمدان قبل از حاملگی با جراحی برداشته شده و سپس نسبت به حاملگی اقدام شود.

کیست‌های بزرگ ممکن است مشکلات فشاری برای خانم ایجاد کنند. برخی نیز نظیر کیست شکلاتی منجر به نازایی می‌شوند. در صورتی که فرد باردار سندرم تخمدان پلی‌کیستیک داشته باشد خطر ابتلا به دیابت، فشار خون، سقط یا زایمان زودرس افزایش می‌یابد. ولی سایر کیست‌ها درمان شده و حاملگی را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.

کیست‌های بی‌خطر مانند درموئید، کیست‌های عملکردی و کیست آدنوما در حاملگی هیچ نقشی ندارند ولی به درمان نیاز است که بهترین زمان آن قبل از بارداری می‌باشد.

انواع کیست‌های تخمدان در حاملگی

کیست‌های تخمدان حاملگی بر اساس سایز، نوع و سن کیست دسته‌بندی می‌شوند.

۱. کیست‌های عملگری

این کیست‌ها شامل کیست‌های فولیکولی، جسم زرد و تکالوتئینی هستند. همه این ضایعات خوش‌خیم بوده و معمولا علائمی ایجاد نمی‌کنند. همچنین به جراحی نیاز ندارند. مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری سبب کاهش خطر ابتدا به کیست تخمدان شده و سپس نسبت به حاملگی اقدام شود.

شایان ذکر است کیست فولیکولی شایع‌تر بوده و به ندرت از ۸ سانتی‌متر فراتر می‌روند. کیست فولیکولی علائمی نداشته و با درمان در مدت ۴-۸ هفته قابل رفع شدن هستند. در حالی که کیست جسم زرد ممکن است دچار پارگی شده و خونریزی داخلی شکم ایجاد و به درمان فوری نیاز شود.

کیست تکالوتئینی معمولا دو طرفه بوده و در ارتباط با حاملگی روی می‌دهند. این ضایعات می‌توانند بزرگ بوده و تا ۳۰ سانتی‌متر و به طور خود به خود رشد کنند. درمان با قرص‌های ضد بارداری خطر بروز این ضایعات عملگری را کاهش می‌دهد.

کیست‌های دارای علائم خفیف و عملگری با داروهای مسکن قابل درمان هستند. فقط خونریزی شدید کیست و تردید به بدخیمی یا پیچیدگی کیست به دور پایه اش به جراحی نیاز پیدا می‌کند.

۲. کیست‌های درموئید

بیشتر کیست‌های درموئید خوش‌خیم بوده و در طول سال‌های باروری رخ می‌دهند. تغییر شکل به بدخیم در دو درصد کیست‌های درموئید در همه سنین ممکن است ایجاد شود. خطر پیچیدگی کیست‌ها بیشتر بوده و جراحی نیاز می‌شود.

۳. کیست‌های سروز

این کیست‌های تخمدانی نیز عمدتا خوش‌خیم هستند و حدود ۵-۱۰ درصد این ضایعات قدرت بدخیم شدن دارند و بین ۲۰-۲۵ درصد بدخیم هستند. گفتنی است در تخمدان پلی‌کیستیک اصلاح الگوی زندگی و کاهش وزن نقش مهمی در درمان آن خواهد داشت.

عوارض کیست تخمدان در حاملگی

از جمله عوارض کیست تخمدان در حاملگی عبارت است از:

۱. احتمال پارگی کیست تخمدان در سه ماهه ابتدایی یا سه ماهه دوم حاملگی وجود دارد و تا اواسط سه ماهه دوم به خودی خود رفع می‌شود. در صورت پارگی بروز درد شدید و ناگهانی و گاهی تب هم تجربه می‌شود. به عبارتی ممکن است در حاملگی کیست پاره شده و با مصرف دارو و استراحت این علائم رفع شود. ضمنا مایع حاصل از کیست نیز خود به خود جذب می‌شود.

۲. در بیشتر مواقع کیست تخمدان خوش‌خیم است و مشکلی به وجود نمی‌آورد. ولی احتمال بروز عوارضی نظیر پیچ خوردگی و تغییرات بدخیم دیده می‌شود. پیچ خوردگی کیست در حاملگی تا چند برابر افزایش می‌یابد. که این حالت می‌تواند برای خانم باردار و جنین خطرناک باشد.

۳. در اکثر موارد کیست تخمدان در حاملگی منجر به سقط جنین نمی‌شود با این وجود در صورت پارگی کیست احتمال خونریزی داخلی و خطر سقط تشدید می‌شود. کیست تخمدان معمولا علائمی در حاملگی ایجاد نمی‌کند و تنها در صورت پارگی شرایط دردناکی به همراه دارد.